Chắc hẳn bạn đã quá quen với cụm từ ô nhiễm không khí, ô nhiễm môi trường nước và biết được ảnh hưởng xấu từ những yếu tố này mang lại cho con người. Nhưng chúng ta lại chưa để ý nhiều đến một mối nguy hại khác đó là ô nhiễm ánh sáng. Vậy ô nhiễm ánh sáng là gì? Hãy để chúng tôi phân tích rõ hơn vấn đề này trong bài viết sau đây nhé.
Định nghĩa ô nhiễm ánh sáng là gì?
Ô nhiễm ánh sáng là việc mà con người tạo ra luồng ánh sáng vượt mức và gây khó chịu. Việc này sẽ gây ra những ảnh hưởng xấu làm hại đến sức khỏe con người, làm che mờ đi ánh sáng của những ngôi sao, ảnh hưởng đến quan sát thiên văn, làm lãng phí nguồn năng lượng, rối loạn hệ sinh thái và làm giảm tầm nhìn vào ban đêm.
Không giống với ô nhiễm không khí và ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm ánh sáng không được nhiều người chú ý đến. Ô nhiễm ánh sáng thường sẽ phát sinh ra trong quá trình sinh hoạt và kinh tế của con người. Càng hiện đại thì vấn nạn ô nhiễm ánh sáng càng tác động nhiều đến con người nguy hiểm và âm thầm lặng lẽ hơn.
Phân loại các ô nhiễm ánh sáng
Ánh sáng xâm nhập
Ánh sáng xâm nhập xảy ra khi những nguồn ánh sáng xâm nhập vào trong địa phận của người khác trong khi người đó không mong muốn. Ánh sáng xâm nhập gây khó chịu cho những nhà thiên văn nghiệp dư, hay những người làm việc bằng cách quan sát bầu trời về đêm từ nhà mình và rất dễ bị ảnh hưởng bởi các luồng sáng ở gần đó.
Ánh sáng chói
Đây chính là hậu quả của sự đối lập giữa vùng sáng và tối ở trong cùng tầm nhìn. Ánh sáng chói khi chiếu thẳng vào mắt của người đi đường hay lái xe, có thể làm mất tầm nhìn vào ban đêm cho đến 1 giờ sau đó mới hết. Điều này khiến cho con người cảm thấy khó khăn hơn trong việc quan sát và nhận dạng được sự khác biệt có trong ánh sáng.
Lạm dụng ánh sáng
Đây là hiện tượng sử dụng ánh sáng quá mức. Nhất là ở Mỹ, việc lạm dụng ánh sáng là nguyên nhân chính làm cho 2 triệu thùng dầu bị lãng phí mỗi ngày, điều này được tính toán dựa vào mức tiêu dùng bình quân với 50 triệu thùng dầu một ngày của người dân Mỹ.
Ánh sáng lộn xộn
Ánh sáng lộn xộn chính là nhóm ánh sáng không có hướng xác định, phát tán ra một cách lộn xộn khiến cho con người mất tập trung và có khi sẽ dẫn đến tai nạn.
Ánh sáng chiếm dụng bầu trời
Loại ánh sáng này có các quầng sáng và vùng sáng của bầu trời đêm tại các khu vực có nhiều dân ở. Ánh sáng được chiếu từ nhiều các nguồn khác nhau, bao gồm cả những nơi lạm dụng ánh sáng, phản chiếu lên bầu trời đêm.
Nguyên gây ra hiện tượng ô nhiễm ánh sáng là gì?
Chúng ta có thể kể đến những nguyên nhân khiến ô nhiễm ánh sáng như:
- Không sử dụng chế độ hẹn giờ hay những bộ phận cảm biến hoặc các hình thức khác để có thể tắt ánh sáng khi không cần thiết.
- Chọn không đúng thiết bị đèn điện sẽ khiến ánh sáng không thể tập trung tại khu vực mà bạn cần đến.
- Lạm dụng quá nhiều ánh sáng ở cùng một khu vực.
- Lắp đặt những loại thiết bị chiếu sáng không phù hợp, sẽ khiến cho bạn phải sử dụng nhiều nguồn năng lượng hơn mức cho phép khi chiếu sáng.
- Duy trì nguồn ánh sáng không hợp lý sẽ làm phí nguồn ánh sáng cũng từ đó làm tăng chi phí năng lượng,…
Tác động của ô nhiễm ánh sáng
Lãng phí năng lượng
Việc chiếu sáng chiếm tới 1/4 nguồn năng lượng tiêu dùng của cả thế giới. Theo các nghiên cứu đã chỉ ra thông thường có đến 50% – 90% ánh sáng ở các khu vực tòa nhà là không cần thiết. Trong khi tại nhiều nước đang ra sức tìm các biện pháp hữu hiệu để giảm thiểu việc sử dụng năng lượng sau khi đã ký Nghị định thư Kyoto, thì tăng cường hiệu quả của việc sử dụng ánh sáng chính là biện pháp đem lại kết quả cao với khoảng thời gian nhanh chóng.
Ảnh hưởng khi quan sát thiên văn
Hầu hết những người dân thành phố không thể nhìn thấy các ngôi sao trên bầu trời khi về đêm, ngoại trừ mặt trăng cùng một số ngôi sao sáng. Điều này làm hạn chế những hiểu biết của họ đến không gian, thiên văn học cũng như khoa học nói chung. Do đó các nhà thiên văn học sẽ làm việc khó khăn hơn. Ô nhiễm ánh sáng còn từng khiến cho một số đài quan sát thiên văn phải di dời địa điểm như Greenwich, Đài Thiên Văn Hoàng Gia và cản trở việc quan sát ở những địa điểm khác.
Tác động tới sức khoẻ cũng như tâm lý con người
Những tác động này có thể dẫn đến hiện tượng đau đầu, căng thẳng, mệt mỏi, làm suy giảm chức năng sinh dục và cảm giác lo âu tăng lên. Có tài liệu cho rằng có sự liên quan giữa vấn đề ô nhiễm ánh sáng và nguy cơ ung thư vú.
Gây rối loạn hệ sinh thái
Thiên nhiên vốn đã thích nghi với ánh sáng và bóng tối trong tự nhiên. Ô nhiễm ánh sáng sẽ làm rối loạn thói quen sinh hoạt hàng ngày của các sinh vật. Theo nghiên cứu cho thấy rằng một số ví dụ cụ thể về hậu quả do ô nhiễm ánh sáng gây ra như: ánh sáng đêm sẽ làm giảm khả năng nhìn đường của loài bướm đêm và những côn trùng hoạt động về bạn đêm khác. Các loài hoa nở về đêm, sẽ dựa vào những loài này để có thể thụ phấn, cũng vì thế mà sẽ bị ảnh hưởng.
Các loài chim khi di cư cũng có thể bị mất phương hướng bởi ánh sáng của những tòa nhà cao chọc trời. Hay như là các loài ếch và kỳ nhông hoạt động về đêm cũng sẽ bị ảnh hưởng. Thông thường khi không có ánh sáng, chúng thức giấc để đi tìm bạn tình và sinh đẻ. Nhưng ánh sáng thường xuyên do ô nhiễm ánh sáng sẽ làm cho hoạt động của các loài động vật này suy giảm…
Gây mất an toàn
Điều này khá phổ biến với những người hay đi đường ban đêm. Thậm chí ánh sáng nhân tạo còn có thể tạo ra đối lập lớn giữa ánh sáng và bóng tối, khiến cho tội phạm có thể dễ dàng ẩn nấp hơn.
Các biện pháp làm giảm ô nhiễm ánh sáng
Việc giảm ô nhiễm ánh sáng bao gồm các hình thức như việc giảm ánh sáng chiếm dụng bầu trời, giảm ánh sáng xâm nhập, giảm ánh sáng chói và giảm ánh sáng lộn xộn. Phương pháp tốt nhất đó là phương pháp đề ra phải phù hợp với từng loại ô nhiễm. Những biện pháp hữu ích bạn có thể áp dụng như:
- Sử dụng lượng ánh sáng vừa đủ so với yêu cầu.
- Tắt đèn khi không sử dụng hoặc để chế độ hẹn giờ.
- Cải tiến các dụng cụ chiếu sáng sao cho phù hợp, có thể tập trung nguồn ánh sáng vào những nơi cần thiết.
- Lắp đặt những loại đèn sao cho bước sóng ánh sáng sẽ ít gây ra các vấn đề nghiêm trọng.
- Đánh giá lại những hệ thống chiếu sáng hiện có và thiết kế lại nếu cần.
Kết bài
Trên đây là những kiến thức hữu ích về ô nhiễm ánh sáng dành cho bạn tham khảo. Thế giới Điện cơ hy vọng với những thông tin này sẽ mang đến cho bạn những kiến thức thật hữu ích nhất để từ đó góp phần bảo vệ môi trường sống luôn trong lành tránh vấn nạn ô nhiễm ánh sáng cho cuộc sống quanh bạn.
